Ders10: Arı Bölme (Çoğaltma) İşlemi Nedir? Adım Adım Uygulamalı Arıcılık Rehberi

Arıcılıkla ilgilenen herkesin en çok merak ettiği ve zamanla deneyimlemesi gereken önemli konulardan biri de arı çoğaltma, yani “bölme” işlemidir. Bu blog yazımızda, bir koloninin nasıl bölüneceğini, bu işlemin neden ve ne zaman yapılması gerektiğini adım adım ve anlaşılır bir şekilde açıklıyoruz.

Arı Neden Bölünür?

Bir arı kolonisi, özellikle ilkbahar ve yaz aylarında hızla güçlenir. Arı nüfusu arttıkça kovandaki alan yetersiz hale gelir. Bu durum, arıların doğal bir refleksi olarak oğul vermesine, yani kendi kendine bölünerek yeni bir koloni oluşturmaya çalışmasına neden olur. Ancak bu süreç plansız gerçekleştiğinde bal verimi düşebilir ve koloni zayıflayabilir. Arıcılar bu durumu kontrol altına almak için kovanları kendileri böler ve yeni koloniler oluşturur.

Arı Bölme İşlemi Ne Zaman Yapılır?

Arı bölme işlemi genellikle Nisan ayının sonları ile Haziran ortaları arasında yapılır. Bu dönem, arıların aktif olduğu, polen ve nektar akışının güçlü olduğu zamana denk gelir. Özellikle ilkbaharda, bölünerek oluşturulan yeni koloniler gelişim için gerekli olan doğal kaynaklara rahatlıkla ulaşabilir.

Uygulamalı Arı Bölme Rehberi

1. Kovan Seçimi: İlk olarak bölünmeye uygun, güçlü bir koloni seçilir. Bu kovan genellikle 9-10 çerçevelik, yoğun arı nüfusuna sahip bir kovandır.
    
2. Ana Arının Tespiti: Bölme işlemine başlamadan önce mevcut kolonideki ana arının (kraliçenin) yeri belirlenir. Ana arı, genellikle yumurta bıraktığı çerçevede bulunur.
    
3. Yavru ve Bal Çerçevelerinin Seçilmesi: Bölünmek istenen kovandan 2-4 adet yavrulu ve ballı çerçeve seçilir. Bu çerçeveler, yeni koloniyi oluşturmak üzere boş bir kovana aktarılır.
    
4. Yeni Kovanda Kraliçe Oluşturulması: Yeni kovanda ana arı yoksa, arılar mevcut günlük yumurtalardan kendi kraliçelerini oluşturur. Ancak bu süreçte dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta vardır: Kapalı kraliçe gözleri (yüksekler) temizlenmeli, yalnızca açık, yeni yapılmakta olan kraliçe yüksükleri bırakılmalıdır. Bu, daha sağlıklı bir ana arı oluşumu sağlar.
    
5. Besleme ve Destek: Yeni kovana takviye olarak pudra şekeriyle yapılmış kek, arı yemi ve zaman zaman şerbet verilir. Bu destek, henüz tarlacılık yapamayan genç arıların beslenmesini sağlar.
    
6. Yeni Kovanın Konumu: Yeni bölünen kovan 4-5 km uzaklıktaki başka bir yere götürülmelidir. Aksi halde içindeki tarlacı arılar eski kovanlarına dönebilir ve yeni koloni zayıf kalabilir.
    
7. Ana Arının Doğumu ve Kontrol: Yaklaşık 15 gün içinde yeni ana arı doğar, 10 gün içinde çiftleşir ve 27-28 gün sonra yumurtlamaya başlar. Bu sürecin sonunda tamamen işlevsel yeni bir koloni oluşmuş olur.
    

Bölme İşleminde Yapılan Yaygın Hatalar

• Ana arının yanlış kovana konulması
   
• Günlük yerine 3-4 günlük larvalardan kraliçe yapılmasına izin verilmesi
   
• Bölünen koloninin yeterince uzakta konumlandırılmaması
   
• Besleme desteğinin verilmemesi
   

Bu hatalar, yeni koloninin zayıf kalmasına veya hiç gelişmemesine neden olabilir.

Arıcılıkta Bilinçli Çoğaltmanın Önemi

Arıcılık sadece bal üretmek değil, doğayı anlamak ve yaşam döngüsüne saygı duyarak hareket etmeyi de gerektirir. Her koloni, doğaya katkı sağlayan bir ekosistem parçasıdır. Sağlıklı bir bölme işlemiyle yalnızca bal verimini değil, çevreye olan katkınızı da artırabilirsiniz.